Πού να ήξερε ότι σήμερα τα ψέμματα –ή, πιο ευγενικά, οι λογικές πλάνες– που χρησιμοποιούνται στην επιχειρηματολογία συνιστούν συγκριτικό πλεονέκτημα επιτυχίας. 

Επιτυχία η οποία όχι λίγες φορές εξαρτάται από τον τρόπο που επιχειρηματολογεί κανείς και από τις τεχνικές που χρησιμοποιεί στις αντιπαραθέσεις του. 

Θα πρέπει, από την άποψη αυτή, να ομολογηθεί ότι το πνευματώδες και ανατρεπτικό βιβλίο του Madsen Pirie υπό τον τίτλο Πώς Να Κερδίζετε Κάθε Αντιπαράθεση (εκδόσεις Κέδρος) αποτελεί έναν ολοκληρωμένο οδηγό για να βγαίνει κανείς νικητής στις απλές, καθημερινές συζητήσεις, αλλά και στις επίσημες αντιπαραθέσεις. 

Ακόμα και αν ψεύδεται ασυστόλως –και αυτή είναι μία σημαντική διάσταση του βιβλίου. 

Όλοι πιστεύουμε πως διαθέτουμε καθαρή και λογική σκέψη. Ωστόσο, διαβάζοντας αυτό το βιβλίο θα διαπιστώσουμε ότι κάποια στιγμή έχουμε υποπέσει σε λογικά σφάλματα που δεν είχαμε φανταστεί. 

Ο συγγραφέας, που είναι και επισκέπτης καθηγητής Φιλοσοφίας και Λογικής, αναλύει με εύστοχα παραδείγματα τις συχνότερες λογικές πλάνες που χρησιμοποιούνται στην επιχειρηματολογία. 

Υποδεικνύει πώς να ενδυναμώνει κανείς την σκέψη του και να εντοπίζει τις παγίδες στα επιχειρήματα των άλλων. 

Δείχνει, επίσης, πώς μπορεί να είναι εσκεμμένα παράλογος και εντούτοις να καταφέρνει να επικρατεί σε κάθε λεκτική διαμάχη. Αυτό επιτυγχάνεται με την βοήθεια της χρήσης λογικών πλανών. 

Στην φιλοσοφία, ο όρος λογική πλάνη ή σοφιστεία (fallacy) αναφέρεται σε ένα ψεγάδι στην δομή ενός επιχειρήματος, το οποίο καθιστά άκυρο το εν λόγω επιχείρημα. Ωστόσο, ο όρος αναφέρεται επίσης στην –συνειδητή ή μη– χρήση του ψεγαδιού αυτού από τον ομιλητή με στόχο να παραπλανηθεί ο ακροατής. 

Οι λογικές πλάνες υπονομεύουν συνεπώς την επιχειρηματολογία και την αντιπαράθεση. Ωστόσο, ασκούν ιδιαίτερη έλξη στους ανθρώπους και μελετώνται τουλάχιστον εδώ και 2.500 χρόνια. 

Η γνώση τους είναι χρήσιμη τόσο για να αποφεύγει κανείς τις πλάνες που χρησιμοποιούν οι άλλοι, όσο και για να χρησιμοποιεί κάποιες ο ίδιος προκειμένου να παραπλανήσει ή να εξαπατήσει τους άλλους. Το ενδιαφέρον και η χρησιμότητά τους, όμως, δεν θα έπρεπε να μειώνουν την ευχαρίστηση που μπορεί να προσφέρει σε κάποιον η δυνατότητα να τις εντοπίζει.

Στο πλαίσιο αυτό, το βιβλίο του Madsen Pirie αποτελεί έναν πρακτικό οδηγό για εκείνους που θέλουν να επικρατούν στις διάφορες αντιπαραθέσεις ή στις συζητήσεις στις οποίες εμπλέκονται. 

Το μέρος που αναφέρεται στο πώς να επιχειρηματολογεί κανείς, εξηγεί στον αναγνώστη πώς να κατασκευάζει επιχειρήματα που θα νικήσουν και, κάτι πιθανώς σημαντικότερο, πώς να χειρίζεται με επιτυχία μία αντιπαράθεση σε διαφορετικό κάθε φορά πλαίσιο. Διδάσκει, επίσης, πώς να διαπράττει κανείς λογικές πλάνες με τις χειρότερες των προθέσεων και σαφή δόλο.

«Η γνώση των λογικών πλανών μπορεί να λειτουργήσει σαν αμυντικό, αλλά και σαν επιθετικό όπλο. Η ικανότητά σας να τις εντοπίζετε θα σάς επιτρέψει να υπερασπίζεστε τον εαυτό σας κατά της χρήσης τους από άλλους και η επιδεξιότητά σας όταν τις χρησιμοποιείτε οι ίδιοι θα σάς επιτρέψει να είστε επιθετικοί και αποτελεσματικοί καθώς θα επιδίδεστε στο εξαιρετικά σημαντικό έργο της εξέλιξης των αντιπαραθέσεων σύμφωνα με την δική σας επιθυμία», αναφέρει ο συγγραφέας.

 Στα δε αποδεικτικά στοιχεία που χρησιμοποιεί, παραθέτει πλήθος πρακτικών συμβουλών και παραδειγμάτων στα οποία αξίζει τον κόπο να αφιερώσει κανείς λίγο χρόνο.

Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλους – European Business Review

Greek Finance Forum

Σχόλια Χρηστών